Wycena majątku danej firmy następuje według jej wartości rynkowej. Od wartości rynkowej firmy naliczana jest tak zwana amortyzacja bilansowa. Z jednej strony mamy więc amortyzację bilansową a z drugiej amortyzację podatkową ( wartość nabytych środków trwałych ) . Od razu można zauważyć, że powstaje różnica i właśnie tej różnicy wartości amortyzacji środków trwałych mających charakter przejściowy oraz wartości netto środków trwałych dotyczą szczegółowe przepisy prawa o rachunkowości.
Podstawą prawną tych czynności jest artykuł 4 ustęp 1, artykuł 37, artykuł 64 ustęp 1 ustawy o rachunkowości z dnia 29 września 1994 roku z późniejszymi zmianami z roku 2013 .
Trzeba podkreślić, że zrównanie wartości amortyzacji bilansowej z amortyzacją ustalaną dla celów podatkowych nie jest możliwe. Różnica pomiędzy tymi wartościami jest trwała, dlatego naturalną konsekwencją tego stanu rzeczy, jest konieczność ustalenia rezerwy z tytułu odroczonego podatku dochodowego .
Odroczony podatek dochodowy jest obowiązkowy dla tych podatników, którzy po pierwsze są osobami prawnymi i podlegają obowiązkowi płatności podatku dochodowego od osób prawnych, oraz mają obowiązek badania i ogłaszania sprawozdań finansowych zgodnie z ustawą o rachunkowości. Jeśli osoba prawna nie ma obowiązku badania sprawozdania finansowego wtedy albo może odstąpić od utworzenia rezerwy z tytuły odroczonego podatku dochodowego, albo nie, warunkiem jest, że to nie wpłynie w sposób zasadniczy na obraz sytuacji majątkowej firmy.
Rezerwa lub aktywy z tytułu odroczonego podatku dochodowego dotyczy sytuacji przejściowej, która za jakiś określony czas zniknie. Sytuacja gospodarcza, która ją spowodowała wpływa na wynik bilansowy i podstawę opodatkowania, ale oczywiście w różnym czasie.
Tak zwana ujemna różnica przejściowa powoduje zmniejszenie podstawy opodatkowania podatkiem dochodowym. Różnica przejściowa ma miejsce wtedy, kiedy
- wartość bilansowa aktywów jest mniejsza od wartości podatkowej.
- wartość bilansowa pasywów jest większa od ich wartości podatkowej
Strata podatkowa oczywiście jeśli chodzi o podatek dochodowy też zalicza się do tych sytuacji, kiedy tworzy się aktywa na odroczony podatek.
Jeśli chodzi o tworzenie rezerwy z odroczonego podatku dochodowego ( ma miejsce w przypadku dodatnich różnic przejściowych, czyli takich , które skutkują zwiększeniem podstawy opodatkowania) to jej powstanie wymusza sytuacja,kiedy wartość bilansowa aktywów jest większa od ich wartości podatkowej. Trzeba zwrócić uwagę na następującą zależność -wartość podatkowa musi być wyższa od wartości bilansowej.
Wyliczenie rezerwy z tytułu odroczonego podatku dochodowego wygląda tak – na początek wylicza się różnicę pomiędzy wartością bilansową a podatkową, a potem dzieli się otrzymaną wartość przez stawkę podatku dochodowego, który obowiązuje w danym roku podatkowym.
